Ontwerparchieven; van inhaalslag naar integrale aanpak

Beleidsadvies

2019

Het Nieuwe Instituut / Ministerie van OCW
01.05.19
Nico Bick (1964)
Rijksarchief Noord-Holland, 2004-05
Uit de serie archieven

Het geheugen van het ontwerpvak behoeft dringend eigenaarschap en continuïteit om tot volle bloei en benutting te kunnen komen. Een evaluatie van beschikbare adviezen, verslagen en rapporten maakt zichtbaar dat er sinds het begin van deze eeuw aandacht is voor het onderwerp ‘vormgevingsarchieven’, maar dat dit om verschillende redenen niet heeft geleid tot een structureel beleid. 

Het antwoord op de vraag ‘welke’ archieven bewaard moeten worden, krijgt pas betekenis wanneer het wordt gegeven in de context van het ‘waarom’ en voor ‘wie’. We bewaren ontwerparchieven omdat ze bronnen bevatten die onontbeerlijk zijn om vanuit verschillende perspectieven de betekenis en de invloed van het Nederlandse ontwerpen te bestuderen, te bespreken en te presenteren aan een divers publiek.

Met bewaren is maar de helft van het werk gedaan; opsporen, ontsluiten, onderzoeken en openbaren zijn essentieel om de zichtbaarheid van ontwerparchieven te vergroten. Deze activiteiten moeten in samenhang worden georganiseerd hoewel ze niet per se door één organisatie hoeven te worden uitgevoerd. Maar een organisatie die als vliegwiel fungeert kan op programmatische wijze met alle betrokken partijen werken aan het uitwerken van een waarderingsmethode en instrumenten en kennis over ontsluiten en openbaren ontwikkelen. Op deze wijze kan de verzwakte infrastructuur versterkt worden. Omdat de klassieke benadering van ontwerpgeschiedenis zich voornamelijk richt op ontwerpen met een grote (esthetische) kwaliteit en de ontwerpers, pleiten we voor het uitwerken van een nieuwe methode voor waardering en selectie van relevante of belangrijke archieven. Een methode die dynamisch en transparant is sluit bovendien beter aan bij een discipline die zich steeds meer als een veranderend veld manifesteert. Een methode om relaties in beeld te brengen, biedt ruimte om kennis te delen en nieuwe betekenissen. 


  • Beleidsadvies – Ontwerparchieven; van inhaalslag naar integrale aanpak [2019]
    Mei 2019
    Redactie Gert Staal
    Kirsten Algera, Karin van der Heiden, Job Meihuizen
    Vormgeving  Christine Alberts
    Het Nieuwe Instituut / Floor van Ast